Geen enkele tekst is perfect, ook deze voorbeeldbrief niet. Het is altijd mogelijk om andere keuzes te maken in de inhoud, structuur en woordkeuze. Maar we denken dat deze brief wel laat zien hoe een goed scanbare Kamerbrief eruit kan zien.
Voorbeeldbrief Betreft: Taalkompas voor betere teksten
In deze brief informeer ik u over mijn plannen om een Taalkompas op te laten stellen. Dat Taalkompas moet ambtenaren helpen betere teksten te schrijven. Met het Taalkompas voer ik de motie-Lector uit, waarin u mij vraagt de kwaliteit van brieven aan de Kamer te verbeteren. U vindt de motie in bijlage 1.
Het Taalkompas is nodig, omdat onderzoeken hebben aangetoond dat ambtelijke teksten niet altijd begrijpelijk genoeg zijn. Hieronder vertel ik u daar meer over. Daarna leest u meer over het Taalkompas: het geeft richting, is van en voor alle ambtenaren en versterkt andere initiatieven.
Ambtelijke teksten moeten begrijpelijker
Teksten zijn essentieel voor het democratisch proces. Kamerleden hebben heldere brieven nodig om de regering goed te kunnen controleren. En bestuurders kunnen alleen verantwoorde besluiten nemen als zij duidelijke beslisnota’s ontvangen. Toch blijkt uit onderzoek dat de kwaliteit van deze teksten soms tekortschiet.
Recent onderzoek toont aan dat ambtelijke teksten vaak beter kunnen. Het gaat om onderzoeken die zijn uitgevoerd in opdracht van de ministeries van Financiën, Infrastructuur en Waterstaat, en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. U vindt de rapporten in bijlage 2. De resultaten onderstrepen de noodzaak om actie te ondernemen en een praktisch hulpmiddel zoals het Taalkompas te ontwikkelen.
Het Taalkompas geeft ambtenaren richting
Het Taalkompas moet ambtenaren helpen tijdens het schrijven. Ze vinden in het Taalkompas tips voor helder schrijven en duidelijke richtlijnen voor de taal die zij gebruiken. Het Taalkompas is overkoepelend en vervangt bestaande schrijfwijzers niet. Die hebben namelijk ook hun nut, omdat ze meer organisatiespecifieke schrijftips bieden.
Ambtenaren kunnen via het Taalkompas betrouwbare informatie vinden, bijvoorbeeld over taalregels en lezersgericht schrijven. Het Taalkompas verwijst bijvoorbeeld waar mogelijk door naar pagina’s van de Taalunie en Gebruiker Centraal.
Het Taalkompas is van en voor alle rijksambtenaren
Elke ambtenaar die zich geroepen voelt, kan een bijdrage leveren aan het Taalkompas. De Voorlichtingsraad heeft een werkgroep samengesteld om het Taalkompas te maken. Die werkgroep bestaat uit ambtenaren van verschillende ministeries. Om alle ambtenaren de gelegenheid te geven een bijdrage te leveren, organiseert de werkgroep eerst een sessie over het Taalkompas. Die sessie wordt op het Rijksportaal aangekondigd. In dat bericht staat dat elke rijksambtenaar welkom is.
Ambtenaren die dat willen, kunnen zich na de eerste sessie aanmelden om mee te denken of mee te werken aan het Taalkompas. Voor deze groep ambtenaren wordt een tweede sessie georganiseerd. Na die tweede sessie kunnen zij zich aanmelden om mee te schrijven of mee te lezen. Er wordt een schrijversteam gevormd dat de teksten gaat maken. Die teksten worden vervolgens voorgelegd aan de meelezers. Als de feedback van de meelezers is verwerkt, test de werkgroep het Taalkompas tot slot onder gebruikers. Dat zijn de schrijvende ambtenaren. Hierna pas is het Taalkompas rijp om online te gaan.
Het Taalkompas versterkt andere initiatieven
Het Taalkompas is niet de enige inspanning van het Rijk om ambtenaren te helpen beter te schrijven. Verschillende ministeries ondertekenden inmiddels de Direct Duidelijk Deal van Gebruiker Centraal, een verplichting om de eigen teksten te verbeteren. Verder zijn er natuurlijk al allerlei algemene schrijftrainingen voor ambtenaren. Ook kunnen ambtenaren trainingen volgen voor het schrijven van specifieke teksten, zoals beslisnota’s. En meerdere ministeries hebben taalteams die collega’s ondersteunen en aandacht vragen voor tekstkwaliteit. Het Taalkompas benadrukt het belang van deze initiatieven.
U ontvangt het Taalkompas nog voor de zomer. In november brengen we u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen rond het Taalkompas.
De minister van Virtuele Zaken,
B. Lector
Bijlage 1: Motie-Lector, Kamernummer 12345
Bijlage 2: Rapporten over onderzoeken naar kwaliteit van ambtelijke teksten
Werk ook mee aan het Taalkompas! Heb je verbetersuggesties of een beter voorbeeld? Stuur dan een mail naar car@minaz.nl . Op die manier help je het Taalkompas bruikbaar en actueel te houden.