Domeinnaambeleid

Voor domeinnamen van de Rijksoverheid zijn er afspraken over communicatie van domeinnamen voor websites, social media en mobiel. Deze zorgen voor eenduidigheid, transparantie, kostenbeheersing en bescherming van de juridische positie. Dienst Publiek en Communicatie (DPC) is registrar en houder van alle domeinnamen van de Rijksoverheid.

Formele basis en verplichting Domeinnaambeleid

De Voorlichtingsraad (VoRa) en Interdepartementale Commissie Bedrijfsvoering Rijksdienst (ICBR) hebben, namens de Rijksoverheid, het Domeinnaambeleid vastgesteld. 
De VoRa is inhoudelijk verantwoordelijk voor het Domeinnaambeleid. 
De dienstverlening van DPC is opgenomen in het Domeinnaambeleid. 
DPC registreert en beheert domeinnamen van de Rijksoverheid conform het Domeinnaambeleid.

  • VoRa besluit, 9 juni 2011
  • ICBR besluit 15 maart 2011

Praktische uitvoering Domeinnaambeleid

DPC registreert en beheert domeinnamen van de Rijksoverheid. De Voorlichtingsraad (VoRa) is primair verantwoordelijk voor het Domeinnaambeleid. DPC beheert het Domeinnaamregister.

Daarnaast is DPC de National Registration Authority (NRA) namens de Nederlandse Staat en verantwoordelijk voor het activeren van gereserveerde .eu-domeinnamen. Dit, conform het verzoek van de Europese Commissie Verordening No 874/2004 en bijbehorende amendementen No 1654/2005 en No 560/2009.

Gerelateerde Shared Services:

  • Domeinnaamregistratie. Domeinnamen worden door en bij Dienst Publiek en Communicatie (DPC) geregistreerd. Hierdoor zijn de controle op het Domeinnaambeleid en opname in het Websiteregister automatisch uitgevoerd. Registratie en beheer door DPC is onderdeel van het verplichte Domeinnaambeleid.
  • Websiteregister Rijksoverheid. In het Websiteregister Rijksoverheid staan alle websites van de Rijksoverheid. In het Websiteregister staat hoe vaak de website gemiddeld per maand is bezocht en hoe ver de websites zijn met de uitvoering van het toegankelijkheidsbeleid.
  • Merkbewaking. Merkbewaking waarschuwt, op basis van zoektermen, wanneer domeinnamen worden geregistreerd die op bestaande domeinnamen lijken. DPC heeft namens de Rijksoverheid een contract met de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) voor het gebruik van dienstverlening.

Het Domeinnaambeleid Rijksoverheid

Het Domeinnaambeleid van de Rijksoverheid is gericht op:

  • eenduidigheid van beleid en gebruik;
  • transparantie van beleid en gebruik;
  • beschermen van onze juridische positie;
  • beheersen van kosten.

Om een coherent en effectief Domeinnaambeleid te kunnen voeren geldt een aantal basisvoorwaarden:

  • DPC voert alle domeinnaamregistraties van de Rijksoverheid uit. (Rijksoverheid: Kerndepartementen, Baten-lastendiensten, ZBO's, Hoge Colleges van Staat, Rechtelijke Macht en Adviescolleges).
  • De Rijksoverheid registreert slechts díe domeinnamen, welke ook daadwerkelijk gecommuniceerd worden.
    Domeinnamen kunnen tijdelijk (als in preventief) geregistreerd worden, mits de niet te gebruiken domeinnamen vrijgegeven worden zodra de hierboven bedoelde domeinnaam gekozen is.
  • Er worden géén domeinnamen defensief geregistreerd, om redenen als het voorkomen van misbruik, misleiding en dergelijke (zoals het claimen van varianten ‘om misbruik te voorkomen’). 
    Wél kunnen in overleg met DPC domeinnamen defensief geregistreerd worden waarbij verlies en/of misplaatsing van vertrouwelijke gegevens een gevaar vormt.

Organisatie Domeinnaambeleid

DPC treedt op als registrar (voorheen deelnemer) van SIDN (Stichting Internet Domeinregistratie Nederland) en als registrant (houder) namens de Rijksoverheid. Het combineren van taken, rollen en verantwoordelijkheden van het registratieproces is efficiënter, effectiever en goedkoper.

Elk ministerie kent 1 aanspreekpunt (Domeinnaam-liaison) voor de registratie, aankoop of verhuizing van domeinnamen. Alle contacten met DPC verlopen via dit aanspreekpunt. De centrale aanpak levert de Rijksoverheid inzicht en overzicht op over zowel trends als de actuele stand van zaken van de domeinnaamregistraties.

Diensten DPC bij domeinnaamregistratie

DPC levert de volgende diensten voor domeinnaamregistratie binnen de Rijksoverheid:

  • op naam van de Rijksoverheid registreren van .nl-, .eu- en .com-domeinnamen;
  • op naam van de Rijksoverheid registreren van .aw-, .cw-, .sx-domeinnamen;
  • verhuizen van bestaande domeinnamen naar de Rijksoverheid;
  • leveren van domeinautorisaties voor de aanvraag van (PKI/SSL) servercertificaten op domeinen;
  • bemiddelen bij de overname van domeinnamen die in bezit van derden zijn;
  • beheren van de domeinnamen voor de Rijksoverheid (strategisch beheer, opstellen en uitvoeren van richtlijnen, afstoten- en vroegtijdig veiligstellen van domeinnamen);
  •  beheren van het domeinnaamregister (overzicht van domeinnamen, onderdeel van het webregister).

Criteria voor gebruik topleveldomeinen door de Rijksoverheid

  • .nl (uitgangspunt voor alle domeinnamen van de Rijksoverheid):
    Is de .nl-domeinnaam niet beschikbaar/verkrijgbaar, dan komt de naam ook niet in aanmerking voor gebruik via andere topleveldomeinen.
  • .eu:
    Te gebruiken voor domeinnamen met een internationale relevantie, Nederlandse overheidsorganisaties die in Europa hun werkterrein hebben (de Nederlandse vertegenwoordiging in Brussel bijvoorbeeld) of websites met een Europees publiek. Websites met een .eu-domeinnaam zijn in principe beschikbaar in een anderstalige versie. De .eu-domeinnamen routeren altijd naar gelijkluidende .nl-domeinnamen.
  • .com:
    Te gebruiken voor domeinen met een internationale relevantie. Dus relevant voor buitenlandse bezoekers èn beschikbaar in minimaal een Engelse versie. De .com-domeinnamen routeren altijd naar gelijkluidende .nl-domeinnamen.
  • .aw-, .cw- en .sx: 
    Deze topleveldomeinen worden slechts gebruikt door de betreffende landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten, van het Koninkrijk der Nederlanden.
  • .nu, .org, .net, .gov, .info, .biz, .mil, en overige topleveldomeinen worden niet gebruikt voor Nederlandse Rijksoverheidsdoeleinden.

Vrijgave, overnames en vergoedingen

Voor domeinnamen die in handen zijn van derden die de Rijksoverheid wil overnemen, worden alleen direct gerelateerde onkosten vergoed. Dat zijn de registratiekosten van het lopende jaar en maximaal 1 uur administratie. 
De enige uitzondering op deze regel is als de kosten aantoonbaar hoger zijn wanneer een specifieke domeinnaam niet gebruikt kan worden. Hiervan kan slechts sprake zijn wanneer het om een gevestigde naam/organisatie gaat. Een gedegen business-case vormt de verantwoording en dient aan DPC voorgelegd te worden.

De Rijksoverheid huurt en verhuurt geen domeinnamen.

Domeinnamen van opgeheven websites worden niet vrijgegeven, maar verwijzen (als redirect) naar de gearchiveerde versie van de oorspronkelijke website.

Worden domeinnamen niet meer door de oorspronkelijke aanvrager gebruikt, meldt dit dan aan DPC. Deze domeinnamen legt DPC voor aan de overige ministeries om te zien of er een logische plaats is om de domeinnaam te gebruiken. Mocht er geen behoefte zijn, dan wordt de domeinnaam vrijgegeven. De domeinnaam kan enige tijd in depot blijven, voordat deze wordt vrijgegeven, bijvoorbeeld om misbruik of misleiding te voorkomen.

De Rijksoverheid verkoopt geen domeinnamen. Alle domeinnamen worden conform de SIDN-procedures vrijgegeven. Uitzondering op deze regel is, wanneer aan een domeinnaam gekoppelde dienstverlening wordt voortgezet door een organisatie buiten de Rijksoverheid. Onder voorwaarden kan de betreffende domeinnaam dan gebruikt blijven worden en/of overgedragen worden.

Voordelen van afspraken over communicatie van internetadressen

Er zijn afspraken over vermelding van internetadressen in communicatie-uitingen, zodat:

  • voor de burger herkenbaar wordt waar de Rijksoverheid afzender van is;
  • voor de Rijksoverheid de werkwijze overzichtelijk en hanteerbaar is;
  • voorkomen wordt dat niet beschikbare domeinen moeten worden aangekocht.

Bewindsliedendomeinnamen

DPC registreert voor de bewindslieden domeinnamen bestaande uit hun functie en persoonlijke achternaam. 

  • minister<volledigeachternaam>.nl
  • ministerpresident<volledigeachternaam>.nl
  • viceministerpresident<volledigeachternaam>.nl
  • staatssecretaris<volledigeachternaam>.nl

De domeinnamen worden geregistreerd en verwijzen altijd naar de pagina van de betreffende bewindspersoon op rijksoverheid.nl.
Domeinnamen van bewindslieden, die aan bovenstaande naamgevingsconventie voldoen, komen de Rijksoverheid toe en worden in principe niet tegen betaling overgenomen.
De voorzieningenrechter van de rechtbank Haarlem heeft in zijn vonnis bepaald dat men de Staat niet mag belemmeren in de informatievoorziening van het Publiek en dat de Staat een rechtens te respecteren belang heeft bij de overdracht van een domeinnaam die voldoet aan bovenstaande naamgevingsconventie.

Andere rijks- en koninkrijksonderdelen, campagnes en campagnethema’s

De topleveldomeinen .aw-, .cw- en .sx worden slechts gebruikt door de betreffende landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten, van het Koninkrijk der Nederlanden.

Sterke merken als Belastingdienst, AIVD, Consumentenautoriteit, en dergelijke blijven bestaan. Deze vallen bij 1 Logo onder hun ministerie, maar behouden hun vrijheid in de keuze van domeinnamen. OM, Planbureau en dergelijke zijn voor 1 Logo gelijk aan ministerie-niveau, maar behouden hun vrijheid in de keuze van hun domeinnaam.

Registers

De domeinnamen van de Rijksoverheid worden beheerd in het Domeinnaamregister (beschikbaar voor Domeinnaam-liaisons binnen de Rijksoverheid). 
De volledige lijst met websites van de Rijksoverheid (een deelverzameling van het Domeinnaamregister) wordt gepubliceerd op het Websiteregister Rijksoverheid en wordt maandelijks geactualiseerd.