Dilemmalogica in speeches

Speeches zijn een logische plek om dilemma’s te benoemen. Lees hier voorbeelden uit twee speeches, van oud-minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) en oud-staatssecretaris Ankie Broekers Knol (Migratiebeleid).

Rechtsbescherming: voortdurend balanceren

Bij de behandeling van de begroting 2022 van het ministerie van Justitie en Veiligheid houdt Sander Dekker, toen minister voor Rechtsbescherming, een inleiding. Daarin beschrijft hij welke dilemma’s hij in het werk tegenkomt en op welke manier hij de spanningen tegemoet treedt. Voortdurend doen zich keuzes voor, waarbij het zoeken is naar een balans, zo maakt hij duidelijk. Zijn speechschrijver helpt met dilemmalogica de juiste woorden te vinden.

De volledige speech is hier te vinden. 

“(…) Makkelijke oplossingen waren er niet. Het was steeds zoeken naar een juiste balans.

De balans tussen veiligheid op korte en op lange termijn. Want uiteraard sluit je mensen na een ernstig misdrijf eerst op. Maar uiteindelijk moet je ook werken aan een veilige terugkeer naar de samenleving.

De balans tussen de formele rechtsgang en de behoefte van mensen om de draad van hun leven zo snel mogelijk weer op te pikken. Want we willen de toegang tot het recht voor iedereen garanderen. Maar tegelijkertijd willen we voorkomen dat elk probleem onnodig judiceert.

En de balans tussen zorgvuldigheid en snelheid. Want in de rechtspraak is er aan de ene kant behoefte aan degelijk juridisch werk. Maar aan de andere kant is het zaak om zowel daders als slachtoffers snel duidelijkheid te geven.

Het zijn dilemma’s. Er zit spanning op. En tussen het ene en het andere belang zit vaak een bandbreedte waarbinnen zaken min of meer in evenwicht zijn en waar je oplossingen kunt vinden. Astronomen noemen zo’n bandbreedte de Goldilockszone. De zone waar het niet te warm is en niet te koud. Want alleen daar is het zinvol om op zoek te gaan naar leven. Net als bij de bordjes pap van de drie beren uit het sprookje van Goudlokje. De ene was te warm, de andere te koud, maar de derde was precies goed.

(…) 

Dus het werk aan onze democratische rechtsstaat is nog niet klaar en dat zal het ook nooit zijn. Ik geloof wel dat ons stelsel sterk genoeg is om deze crisis te boven te komen. Want we spreken elkaar erop aan en dwingen onszelf om lessen te trekken uit wat er is gebeurd. Het is duidelijk dat we nog heel wat hebben te leren over hoe de overheid moet omgaan met mensen, of het nou gaat om adoptie, om toeslagen, om jeugdcriminaliteit of om schuldenproblematiek. Laten we ook vandaag weer onze zoektocht naar de leefbare zone voortzetten, aan de hand van uw vragen.”

Migratiebeleid: schipperen tussen uitersten

Najaar 2020 spreekt toenmalig staatssecretaris Broekers-Knol (Migratiebeleid) bij de begrotingsbehandeling over haar beleidsvoornemens. Ze benut de gelegenheid om haar visie te geven op de dilemma’s die ze waarneemt bij het vraagstuk. Een toepassing van dilemmalogica, die in overleg met haar speechschrijver is ontstaan.

De volledige speech is hier te vinden.

“Sinds mijn aantreden in juli 2019 als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heb ik iedere dag de balans gezocht, het juiste evenwicht in de dilemma's waarmee een bewindspersoon op dit departement dag in, dag uit geconfronteerd wordt. Want dit departement is eindverantwoordelijk voor toelating maar ook voor terugkeer. We willen humaan zijn, maar niet naïef. Er zijn mensen die onze hulp hard nodig hebben en er zijn mensen die misbruik maken van ons asielsysteem. We moeten zorgvuldig zijn, maar tegelijk de vaart erin houden. We moeten strak blijven op de rechtsgelijkheid maar oog houden voor schrijnende gevallen. En iedere dag moeten we integere afwegingen maken tussen persoonlijke casuïstiek en het algemeen belang.”

Aanpak van asbest

In 2019 hield de toenmalige staatssecretaris Tamara van Ark een toespraak voor een gezelschap over de aanpak van asbest. Hierin paste zij dilemmalogica toe en verwees ze ook expliciet naar de betekenis ervan.

"Dat asbest een dossier is met diverse belangen en dilemma’s is mij wel duidelijk geworden. Dilemma’s tussen werknemersbescherming en kosten(beheersing), tussen strenge regelgeving en ruimte voor innovatie, en tussen worst case en risicogericht."

"Ik ben nader op deze dilemma’s ingegaan omdat ik vind dat je hier open over moet zijn. Droomoplossingen bestaan niet en je moet dus niet de suggestie willen wekken dat ze er wel zijn. Wat dat betreft zie ik veel in wat wel ‘dilemmalogica’ wordt genoemd: duiden van dilemma’s, ze benoemen, open zijn over problemen, oog hebben voor uiteenlopende belangen."

Lees de volledige tekst