Mensen doen meer met taal

Om laaggeletterden met Nederlands als moedertaal te bereiken is de campagne 'Doe meer met taal' gestart. Na afloop voelen mensen uit de doelgroep zich gemotiveerder om hun taalvaardigheid te vergroten. Ook ondernemen ze vaker actie, bijvoorbeeld door thuis met taal aan de slag te gaan. 66.000 mensen bezochten de campagnewebsite.

Aanleiding: iedereen moet zich kunnen redden

Het landelijke programma Tel mee met Taal wil laaggeletterdheid voorkomen en verminderen. Er zijn Taalhuizen en Taalpunten om taalvaardigheid te stimuleren. Maar uit de praktijk blijkt dat deze initiatieven laaggeletterden met Nederlands als moedertaal onvoldoende bereiken. Bovendien herkent en erkent deze groep niet altijd dat zij problemen hebben met taal. Daarom wilden de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) een campagne om deze mensen te bereiken en lokale taalactiviteiten te ondersteunen.

Interventie: campagne Doe meer met taal

Samen met de Dienst Publiek en Communicatie (DPC) hebben de 2 ministeries de campagne 'Doe meer met taal' ontwikkeld. In deze campagne is taal een middel en niet een doel op zich: wat kan taal je opleveren? De campagne verbindt taal aan de persoonlijke ambities en motivaties van laaggeletterden. Daardoor wordt het voor hen relevanter om met taal aan de slag te gaan. De campagne wil mensen het vertrouwen geven dat ze beter kunnen worden in taal. En ze aanmoedigen een eerste stap te zetten.

Hiervoor zijn spotjes op de radio, online advertenties en buitenreclame ingezet. Op de website doemeermettaal.nl krijgen laaggeletterden tips over hoe ze kunnen omgaan met teksten en met lezen en schrijven op het werk, online of in het gezin. Verder staan er linkjes op naar gratis oefeningen op oefenen.nl en naar cursussen en opleidingen in de buurt.

Methode: voor- en nameting

In een onderzoek voor en na de campagne hebben we de campagne-effectiviteit onderzocht. We hebben daarvoor onafhankelijke steekproeven gedaan onder mensen van 20-49 jaar met een lage sociaal­economische status en met opleidings­niveau lager onderwijs, voorbereidend middelbaar beroeps­onderwijs (vmbo) (zowel de basis­beroeps­gerichte / kader­beroeps­gerichte leerweg als de gemengde / theoretische leerweg) en middel­baar beroeps­onderwijs niveau 1 (mbo-1). Alleen mensen met Nederlands als moeder­taal zijn meegenomen.

De gegevens zijn gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, sociaal­economische status en regio.

Resultaat: 66.000 websitebezoekers en meer mensen die thuis aan de slag zijn met taal

De campagne trok ruim 66.000 keer kwalitatieve webbezoekers naar de website. Dit zijn mensen die lang genoeg op de website bleven om de informatie goed te kunnen bekijken. Daarmee is het doel van 35.000 bezoeken ruimschoots behaald. Veruit het meeste bezoek (90%) komt vanuit de online campagne.

Ondanks de beperkte steekproef (N=241 in de voormeting en N=350 in de nameting) laat het effectonderzoek enkele significante verschillen zien tussen voor- en nameting. Na afloop van de campagne vinden mensen het wat belangrijker om goed niet-officiële teksten te schrijven en te schrijven voor werk. Daarnaast willen ze zich vaker verbeteren op het gebied van taal. En geven ze vaker aan actie te hebben ondernomen door zelf thuis aan de slag te gaan. Ook stijgt het aandeel dat zegt zich te hebben ingeschreven voor een cursus of activiteit, licht.

Impact: aanzet tot minder laaggeletterdheid en meer zelfredzaamheid

Door mensen te stimuleren een eerste stap te zetten om hun taalvaardigheid te vergroten, draagt de campagne mogelijk bij aan minder laaggeletterdheid onder volwassenen op lange termijn. De campagne wordt in 2023 herhaald.

Daarnaast voorziet de campagne in een behoefte van bijvoorbeeld gemeenten en bibliotheken om hun communicatie met laaggeletterden te versterken. Door de korte voorbereidingstijd van de campagne konden we niet gestructureerd in kaart brengen in hoeverre dit gelukt is. Wel zijn er vele voorbeelden van organisaties die campagne-uitingen hebben gebruikt in hun eigen communicatie.

Wil je meer weten?

Download dan de onderzoeksrapportage Campagne-effectonderzoek Tel mee met taal.

Of neem contact op met het gedragsteam: gedragsteam@minaz.nl.