Leidraad Accountability

Accountability is het afleggen van verantwoording in termen van meetbare resultaten. Deze ‘A-leidraad’ biedt hulp bij het voeren van het gesprek over de toegevoegde waarde van communicatie. 

Gesprek over communicatie

Tijdens een gesprek over de rol van communicatie gaat het bijvoorbeeld over verwachtingen. En over het omgaan met vragen en dilemma’s in een politiek bestuurlijke context. 

De volgende onderwerpen kunnen aan bod komen:

  • Het contact: hoe komt communicatie aan tafel en wat is de communicatieve opgave?
  • Het contract: welke afspraak is gemaakt over wat er geleverd wordt, hoe werken communicatie en beleid samen?
  • De verantwoordelijkheid: wie is waarop aanspreekbaar?
  • De besluitvorming: hoe zijn opdrachtgever/-nemerschap en besliskracht georganiseerd?
  • De waarden: vanuit welke (professionele) overtuigingen wordt er gewerkt?
  • De resultaten: hoe wordt effectiviteit, proces en samenwerking gemonitord?

Per onderwerp kun je de volgende vragen beantwoorden. Die geven je vervolgens inzicht in de situatie vóór de start, tijdens de looptijd van het project en achteraf.

Het contact

  • Hoe kwam communicatie aan tafel?
  • Waarom werd communicatie gevraagd?
  • Hoe ziet het krachtenveld eruit?
  • Wat is het vraagstuk, wat is het doel?

Het contract, de afspraak

  • Wat levert communicatie?
  • Wat mogen de beleid- en communicatie van elkaar verwachten (of niet)?
  • Welke aannames zijn er?
  • Welke (strategische, tactische en operationele) doelen zijn er?

De verantwoordelijkheid

  • Wie is aanspreekbaar op welke bijdrage (binnen communicatie, in de samenwerking met beleid en bestuur)?
  • Hoe om te gaan met hick-ups?

De besluitvorming

  • Hoe is het opdrachtgever- en opdrachtnemerschap georganiseerd?
  • Hoe is de besluitvorming geregeld die daarbij hoort (ook als het spannend wordt)? Zowel in eigen organisaties als bij partners en gebruikers?

De waarden

Vanuit welke overtuigingen werkt communicatie:

  • Rolduidelijkheid (hoe zit overheid aan tafel / integriteit / consistentie)
  • Maatschappelijke haalbaarheid (spiegelen van de organisatie op impact)
  • Transparantie, toegankelijkheid en begrijpelijkheid

De resultaten

  • Hoe wordt het proces gemonitord (decisional accountability), hoe wordt de effectiviteit gemeten (performative accountability)?
  • Wat zijn de lessen, hoe verloopt de samenwerking
  • Wat waren de professionele overtuigingen (social accountability)?
  • Hoe om te gaan met verwachtingenmanagement?

Leidraad

Deze leidraad is tot stand gekomen door de werkgroep Accountability in samenwerking met de Academie voor Overheidscommunicatie. De Academie is het kennis- en expertisecentrum op het gebied van overheidscommunicatie bij de Rijksoverheid.