Jongeren halen de HPV-vaccinatie
Een campagne is ingezet om zowel jongens als meisjes aan te moedigen om zich te laten vaccineren tegen het Humaan Papillomavirus (HPV). Deze campagne heeft met succes de kennis over HPV vergroot, het gesprek hierover aangemoedigd en jongeren gestimuleerd om zich te laten vaccineren.
Aanleiding: inhaalmogelijkheid voor jongens en meisjes
In 2022 en 2023 zijn jongens voor het eerst en meisjes opnieuw uitgenodigd voor de HPV-vaccinatie. Deze vaccinatie beschermt niet alleen tegen baarmoederhalskanker, maar ook tegen andere vormen van kanker zoals mond-, keel- en peniskanker. Het vaccin werkt het beste voordat iemand seksueel actief is. Daarom biedt het Rijksvaccinatieprogramma het HPV-vaccin al aan vanaf 9 jaar. Daarnaast is het belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren tussen de 13 en 18 jaar de gratis inhaalvaccinatie halen. Vooral jongens weten weinig over HPV, praten er niet veel over en zijn terughoudend.
Interventies: nieuwe campagne
'Met 1 vaccin beschermd tegen 6 soorten kanker.' Met deze slogan hebben we de HPV-vaccinatie gepositioneerd als een prik om meerdere vormen van kanker te voorkomen. We wilden dat mensen bij de HPV-prik niet alleen aan baarmoederhalskanker denken. Om te voorkomen dat jongeren de vaccinatie uitstellen en er weerstand tegen ontwikkelen, hebben we benadrukt dat de vaccinatie alleen in 2023 gratis is. En dat het je eigen keuze is of je je laat vaccineren.
De campagne bestaat uit 3 flights (rondes), met onder andere berichten op sociale media en online video's. Hierin stellen jongeren vragen aan experts, zoals artsen en iemand die zelf ziek is geweest door HPV, over het vaccin en de gevolgen van HPV. In deze sociale-mediaberichten en online video's hebben we verkeerde ideeën over het vaccin rechtgezet. We hebben HPV bespreekbaar gemaakt en benadrukt waarom het belangrijk is om je te laten vaccineren, voor jezelf en voor anderen.
Daarnaast hebben jongeren en hun ouders een uitnodigingsbrief en informatiebrochure ontvangen.
Methode: voor-, tussen- en nameting
We hebben onderzocht of de campagne effect heeft gehad door vooraf, tijdens en na de campagne te meten wat jongeren en ouders wisten over HPV en hoe ze hierover dachten. We hebben verschillende groepen jongeren tussen de 13 en 18 jaar en ouders van die jongeren gevraagd. We hebben ervoor gezorgd dat we een goede mix hadden van jongens en meisjes, verschillende leeftijden, opleidingsniveaus van ouders en regio's.
Resultaat: meer gevaccineerden
Tijdens de campagne zijn meer jongeren gaan praten over de HPV-vaccinatie. Meer jongeren weten nu dat het vaccin beschermt tegen verschillende soorten kanker. Daarnaast geven meer jongens aan dat ze de vaccinatie belangrijk vinden. Ook ouders weten nu meer over HPV en praten er meer over.
Niet alleen de kennis, gesprekken en houding zijn veranderd, maar ook het gedrag. Meer ouders geven aan dat hun kind gevaccineerd is, van 51% naar 69%. Uit officiële cijfers van het RIVM (de voorlopige cijfers van 13 januari 2023) blijkt dat gemiddeld 51,6% van de jongens en 68% van de meisjes van 13 tot en met 18 jaar een eerste prik hebben gehad. Vóór de campagne konden jongens zich nog niet laten vaccineren. Voor meisjes tot en met 13 jaar lag de vaccinatiegraad in 2020 op 62%.
Impact: kanker helpen voorkomen
Elk jaar krijgen bijna 400 mannen en 1100 vrouwen in Nederland kanker door HPV. Met de HPV-prik kan ongeveer 80% van die gevallen bij mannen en 75% bij vrouwen worden voorkomen. HPV is erg besmettelijk en wordt overgedragen via seksueel contact. Door zowel jongens als meisjes te vaccineren, beschermen we niet alleen hen, maar de hele bevolking door groepsimmuniteit. Het is belangrijk om jongeren en ouders goed te informeren en te stimuleren om de prik te halen. De campagne 'Met 1 vaccin beschermd tegen 6 soorten kanker' draagt hieraan bij.
Wil je meer weten?
Download dan de onderzoeksrapportage Campagne-effectonderzoek HPV-vaccinatie tot 18 jaar.
Of neem contact op met het gedragsteam: gedragsteam@minaz.nl.